Minister Henry Ori van Onderwijs, Wetenschap en Cultuur vindt dat lokale kunstenaars ondergewaardeerd zijn en dat daar wat aan moet worden gedaan. De bewindsman is kunst meer gaan waarderen nadat hij veertien maanden ambassadeur is geweest in Frankrijk en de kracht van de verhalen achter kunst heeft mogen ervaren. “Ook de marktwaarde en de kwaliteit van kunstwerken zijn onvoorstelbaar groot”, zei hij als gastspreker bij de proclamatie van de ‘Art appraisal and standards board of the Guiana’s’ vrijdagavond in het Self Reliance Tower-gebouw.
Ori stelde dat er meer aandacht besteed moet worden aan kunsteducatie in Suriname “omdat we niet lijken te begrijpen hoe essentieel kunst is voor een land”. Hij vertelde ook dat in sommige landen de verplichting bestaat dat in elk nieuw groot gebouw een bedrag, overeenkomend met 5 procent van de aanneemsom in kunst moet worden geïnvesteerd. Dit betekent ook inkomen voor artiesten.
Guyanese ambassadeur Virjanand Depoo
Onderdeel van de proclamatie was een kunstseminar waarop de aanwezigen werd verteld over het ontstaan en de doelstellingen van de raad. Het thema was ‘What is the value of art?’ Vaststelling van de waarde van kunstwerken, het branden en internationaal bekendmaken van kunst uit de Guyana’s zijn in grote lijnen de doelstellingen van deze raad.
De Franse ambassadeur Nicolas de Lacoste stelde dat samenwerking ook op het gebied van kunst een grote positieve impact kan hebben op de relaties tussen Frans-Guyana en de buurlanden. Zijn Guyanese collega, Virjanand Depoo, gaf aan dat kunst barrières doorbreekt en banden smeedt die dwars door culturele verschillen gaan.
Kunst vertelt volgens hem de verhalen van gemeenschappen, maar daagt ook uit om na te denken over de emoties en zaken die door middel van kunst aan de kaak worden gesteld. Volgens Depoo heeft de Guyanese overheid meer dan 4,5 miljoen dollar vrijgemaakt voor promotie van sport, cultuur en kunst in Guyana. “Kunstenaars verrijken ons leven en daarbij is het van belang dat zij een goede waardering krijgen voor hun onschatbare bijdrage, hetgeen ook erkenning is van hun waarde”, aldus Depoo.
Diepte, wijdte, context
Natasha Knoppel, expert in Surinaamse en Caribische kunst, onafhankelijk kunstcurator en kunsthandelaar en gepassioneerd verzamelaar van Caribische kunst, is voorzitter van de pas geproclameerde raad en ook directeur van ‘The Fine Art Appraisal Bureau of Guyana’. “Ik heb een levenslange passie voor kunst en ben voorstander dat het taxeren en cureren van kunst deskundig en onderlegd gebeurt, want dat zal onze sector zeer ten goede komen.”
Ze heeft al meer dan vijftien jaar ervaring in de internationale kunsthandel, is columnist van artikelen over kunst en cultuur en publicist van de Benedictio-kunstboeken. “Ik ben beëdigd kunsttaxateur Caribische kunst, de eerste en enige in de Guyana’s en vanuit die verantwoordelijkheid heb ik deze organisatie opgezet.”
Knoppel gaf uitleg over werken van kunstenaars in de Guyana’s. Haar inleiding had als thema ‘Doorbreken van grenzen, het wereld merk en de waarde van kunst uit de Guyana’s’. Zij startte met de analyse van het kunstwerk van de Guyanese kunstenaar Winslow Graig, dat is vervaardigd uit mahonie, ceder en krabbenhout met als titel ‘Tower of Hope and Unity’. “Hoop en eenheid zijn enorm krachtige woorden omdat ze collectief actie ondernemen kunnen inspireren, en ze kunnen gemeenschappen en organisaties en hele landen transformeren.”
Haar fascinatie voor de Guyana’s startte in 2020 met het kunstproject ‘Benedictio IV: mighty echo of the Amazon rainforest – revelations of the Guianas’. In dat project wilde zij kunst uit al de negen Amazonelanden bijeen brengen. In haar gesprekken met diverse personen werd haar geadviseerd om te beginnen met de Guyana’s. In haar zoektocht naar kunst uit de Guyana’s ontdekte zij de ‘diepte, de wijdte en de context van de fantastische kunst en kunstenaars’. De daaruit voortgevloeide expositie heeft ruim drie maanden gestaan in Het Prinsenkwartier in Delft, Nederland.
Internationale aandacht
In haar uiteenzetting stelde Knoppel dat het amazone oerwoud de gemeenschappelijke deler is tussen kunst uit de Guyana’s. Zij stelde dat het gebied een eindeloze inspiratie biedt en dat kunstenaars direct en indirect putten uit de schoonheid en wijsheid van het amazone regenwoud. Het is een wereldmerk dat symbool staat voor milieubehoud.
Knoppel benaderde de kracht en mogelijkheden van kunst uit de Guyana’s ook vanuit een economisch perspectief door het uit te leggen vanuit een Swot-analyse waarbij diepgaand werd stilgestaan bij de zwakke punten, de kracht en vooral de mogelijkheden. Een van de voordelen om kunst uit de Guyana’s als collectief te presenteren, is dat er meer internationale aandacht verkregen kan worden. “Internationale kunstverzamelaars en -instituten zullen een vergrote aandacht hebben voor onze kunst, terwijl er ook grotere internationale exposities kunnen komen voor deze kunstenaars.” Zij stelde ook dat de ontwikkeling en de aandacht voor de olie- en gasindustrie in Guyana en Suriname internationale aandacht trekt en dat daardoor uiteindelijk ook meer aandacht zal zijn voor de regionale cultuur en kunst.
Als zwakte punten, waaraan gewerkt kan worden, zijn vastgesteld een zwakke infrastructuur om kunstenaars te ondersteunen, alsook het ontbreken van lokale kunstverzamelaars. “Er zijn geen lokale instituten die kunst onderzoeken, documenteren, de waarde vaststellen noch verzekeren en valideren. Daarnaast is er te weinig publieke, regionale ondersteuning en samenwerking, terwijl deze kunst te weinig bekend is bij de rest van de wereld”, lichtte Knoppel toe.
Uiteindelijk is het een groot ideaal dat haar organisatie wil bereiken en ze sprak de hoop uit dat ze de ondersteuning zal krijgen van relevante personen en instanties. Na haar inleiding gaf de echtgenote van wijlen Winston van der Bok een korte inleiding en uitleg over de kunst die haar echtgenoot maakte en wat de invloeden daarop zijn geweest. De bekende artiest Steve Marriatt verzorgde de muzikale intermezzo’s met bekende culturele liederen en een zelf gecomponeerd lied over ‘Paramaribo’.
Naast Knoppel hebben zitting in de raad Jan Rama (zakelijk adviseur) en Mark Rommy (secretaris en projectmanager). In de adviesraad zitten Ohene Koama (Curator of Castellani House, The National Art Gallery of Guyana), Jules Brand-Flu (Beeldend kunstenaar Suriname), Fabrice Loval (beeldend kunstenaar Frans-Guyana), Milton Castelen (advocaat/rechtsbijstand).
Uit: DWTonline van 21 november 2023. Tekst en beeld Tascha Aveloo.
